عیوب رایج در آنادایزینگ آلومینیوم و روش‌های پیشگیری از آن‌ها: بررسی سوختگی، لکه و پودری شدن

آنادایزینگ یکی از مهم‌ترین فرآیندهای تکمیلی برای افزایش مقاومت خوردگی، زیبایی و دوام پروفیل‌های آلومینیومی است. با وجود مزایای فراوان، این فرآیند بسیار حساس بوده و هرگونه خطا در مراحل آماده‌سازی، الکترولیز یا آب‌بندی می‌تواند منجر به ایجاد عیوبی مانند سوختگی، لکه‌دار شدن یا پودری شدن سطح شود. شناخت این عیوب و راهکارهای دقیق جلوگیری از آن‌ها، نقش حیاتی در ارائه محصول نهایی باکیفیت دارد.

سوختگی (Burning) در آنادایزینگ

سوختگی یکی از رایج‌ترین و مخرب‌ترین عیوب در حین فرآیند آنادایزینگ است. این عیب اغلب به‌صورت تغییر رنگ شدید، پوسته‌پوسته شدن یا تخریب لایه آنادایز دیده می‌شود.

دلایل بروز سوختگی

افزایش بیش از حد چگالی جریان (Amperage)
هدایت الکتریکی غیر یکنواخت به دلیل اتصال نامناسب کِلَمپ‌ها
دمای بالای حمام الکترولیت
آلودگی الکترولیت با یون‌های فلزی یا مواد افزودنی
پروفیل‌هایی با سطح نازک یا لبه‌های تیز که جریان بیشتری جذب می‌کنند

راه‌های پیشگیری از سوختگی

کنترل دقیق چگالی جریان در ابتدای فرایند
بررسی سلامت کلمپ‌ها برای ایجاد اتصال یکنواخت
کنترل دمای حمام بین محدوده استاندارد (معمولاً ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد)
فیلتراسیون و تعویض دوره‌ای محلول الکترولیت
شعاع‌دهی مناسب لبه‌های تیز پروفیل
استفاده از آلیاژ مناسب و خالی از ناخالصی

لکه‌دار شدن (Staining)

لکه‌دار شدن سطح بعد از آنادایز یکی از عیوب ظاهری مهم است که کیفیت بصری محصول را به‌شدت کاهش می‌دهد.

دلایل بروز لکه

چربی، دوده یا آلودگی سطح قبل از ورود به حمام
شست‌وشوی ناکافی بین مراحل قلیایی و اسیدی
تمیزی پایین وان آب‌کشی
رسوب نمک‌ها یا املاح روی سطح
تفاوت در ساختار آلیاژ یا حضور ناخالصی‌ها
خشک‌کردن نامناسب و ایجاد اثرات قطره آب

روش‌های پیشگیری از لکه‌دار شدن

اجرای کامل چربی‌زدایی و شست‌وشوی اولیه
استفاده از آب دیونیزه برای مرحله آب‌کشی
افزایش تعداد مراحل شست‌وشو در خطوط با سرعت بالا
کنترل دقیق pH و دمای حمام‌های قلیایی و اسیدی
خشک‌کردن یکنواخت با هوای داغ و جلوگیری از تشکیل قطرات
انتخاب شمش با عیار مناسب و آلیاژ یکنواخت

پودری شدن (Chalking)

پودری شدن معمولاً پس از رنگ شدن یا آب‌بندی (Sealing) ضعیف رخ می‌دهد و به صورت سفیدک یا لایه پودری روی سطح قابل مشاهده است.

عوامل ایجاد پودری شدن

آب‌بندی ناقص لایه آنادایز
دمای نامناسب یا زمان ناکافی در حمام آب‌بندی
استفاده از مواد شیمیایی ناسازگار در فرآیند
ضخامت کم یا بیش از حد لایه آنادایز
خشک‌کردن سریع و غیر یکنواخت
استفاده از آلیاژهای نامرغوب یا آلوده

روش‌های جلوگیری از پودری شدن

تنظیم دقیق دما و زمان آب‌بندی (معمولاً حدود ۹۵ تا ۹۸ درجه برای آب‌بندی حرارتی)
تعویض منظم محلول آب‌بندی و جلوگیری از اشباع املاح
کنترل ضخامت لایه آنادایز مطابق استاندارد (مثلاً ۱۰ تا ۱۵ میکرون برای پروفیل ساختمانی)
استفاده از مواد افزودنی مرغوب و سازگار
پایش مداوم کیفیت آب و رسانایی آن
انتخاب آلیاژهای استاندارد سری ۶۰۰۰ با حداقل ناخالصی

سایر عیوب رایج و نحوه جلوگیری از آن‌ها

تغییر رنگ (Color Variation)

علت: تفاوت آلیاژ، ضخامت متفاوت لایه، یا نوسان ولتاژ
راه‌حل: یکنواخت‌سازی سطح، کنترل ولتاژ، جداسازی آلیاژهای مختلف در یک بار آنادایز

وجود خط و خش

علت: آماده‌سازی ضعیف یا تمیزکاری نامناسب
راه‌حل: براشینگ یا پولیش دقیق قبل از آنادایز

نقاط سفید (White Spots)

علت: آلودگی وان یا خشک‌کردن نامناسب
راه‌حل: کنترل کیفیت آب، افزایش مراحل شست‌وشو

ترک خوردگی لایه آنادایز

علت: ضخامت بیش از حد یا سرمای ناگهانی
راه‌حل: کنترل ضخامت، مدیریت دما در مراحل بعدی

نکات کلیدی برای جلوگیری از عیوب آنادایزینگ

انتخاب آلیاژ مناسب با عیار بالا و ناخالصی کم
کنترل دما، ولتاژ و زمان در کل مراحل
استفاده از وان‌های تمیز و مواد شیمیایی استاندارد
اجرای آماده‌سازی سطح با دقت بالا
پایش کیفیت محلول‌ها به‌صورت روزانه
مستندسازی و ثبت داده‌های تولید برای جلوگیری از تکرار خطاها

پرسش‌های متداول

آیا کیفیت آلیاژ روی عیوب آنادایز تأثیر دارد؟
بله، ناخالصی‌های آهن، مس و سیلیکون می‌توانند باعث لکه، تفاوت رنگ و سوختگی شوند.
آیا شست‌وشوی بیشتر همیشه کیفیت را بهتر می‌کند؟
درصورتی‌که اصولی انجام شود، بله. اما شست‌وشوی طولانی‌مدت با آب سخت می‌تواند لکه ایجاد کند.
علت اصلی تفاوت رنگ در دو پروفیل که با هم آنادایز شده‌اند چیست؟
اغلب تفاوت آلیاژ و ضخامت لایه، عامل اصلی این اختلاف رنگ است.
آیا امکان ترمیم عیوب آنادایز وجود دارد؟
عیوب سطحی مانند لکه‌های خفیف قابل اصلاح هستند، اما عیوبی مانند سوختگی معمولاً قابل ترمیم نیستند.

اشتراک گذاری